W życiu każdego dziecka przychodzi czas, że samo mleko mamy lub mleko modyfikowane stopniowo przestaje wystarczać, aby zaspokoić potrzeby szybko rosnącego organizmu. Rozszerzanie diety niemowlaka polega na stopniowym wprowadzaniu pokarmów stałych przy zachowaniu mleka jako podstawy jadłospisu. W razie wątpliwości dotyczących gotowości dziecka lub tempa zmian warto porozmawiać z lekarzem i wspólnie dopasować plan działania.
Kiedy rozpocząć rozszerzanie diety niemowlaka?
U większości niemowląt między 17. a 26. tygodniem życia pojawiają się umiejętności potrzebne do jedzenia stałych posiłków. W drugim półroczu mleko mamy lub mleko następne nie zaspokaja już wszystkich potrzeb żywieniowych dziecka, dlatego stopniowe dokładanie posiłków stałych jest konieczne.
Od jakich produktów zacząć?
Na pierwszym etapie rozszerzania diety niemowlaka można wprowadzić cztery grupy produktów: warzywa, owoce, produkty zbożowe oraz mięso i jaja. Jako początek proponuje się ugotowane i dokładnie przetarte warzywa, zwłaszcza zielone, takie jak brokuł, które pomagają oswajać wytrawne smaki. Na start zaleca się małe ilości – 2-3 łyżeczki gładkiego purée – i stopniowe zwiększanie porcji w kolejnych dniach. Owoce pojawiają się zwykle około dwóch tygodni po warzywach, w formie przecierów lub musów, które początkowo mogą być samodzielną przekąską, a później także dodatkiem, np. do kaszki.
Później rodzice zwykle podają pierwsze produkty zbożowe, takie jak kleiki i kaszki bezglutenowe na bazie ryżu czy kukurydzy. Zboża dostarczają węglowodanów złożonych, podane na śniadanie mogą być źródłem energii potrzebnej do radosnego odkrywania świata. Na początku dobrze sprawdzają się proste kleiki, które można dodać do zupki jarzynowej, tworząc łagodne w smaku danie o półpłynnej konsystencji.
Kolejne produkty w jadłospisie
W kolejnym kroku można włączyć do jadłospisu dziecka mięso jako ważne źródło żelaza:
- na początku dzienna ilość mięsa wynosi około 10 gramów, czyli jedną płaską łyżkę stołową, którą można dodać do warzywnego dania. Pod koniec pierwszego roku porcja mięsa zwiększa się do około 15-20 gramów;
- można wybierać spośród chudych części mięs, takich jak drób, cielęcina, wołowina, jagnięcina, królik czy schab.
Jaja można wprowadzać w tym samym okresie, co inne pokarmy uzupełniające. Początkowo należy je dobrze ugotować i rozdrobnić. Niewielką ilość można podać z zupką jarzynową.
Nie można zapominać o nawodnieniu. Najmłodszym poleca się ostudzoną, przegotowaną wodę, wodę źródlaną lub niskozmineralizowaną, niskosodową i niskosiarczanową – bez dosładzania.
Praktyczne zasady na co dzień
Rozszerzanie diety niemowlaka dobrze jest prowadzić powoli, uwzględniając w danym momencie początkowo tylko jeden nowy składnik i podając go w niewielkiej ilości, obserwując reakcję dziecka. Taka strategia ułatwia zauważenie, co służy niemowlęciu, a co wymaga konsultacji, zwłaszcza gdy pojawią się objawy ze strony skóry lub brzuszka. Ponawianie prób z nowym smakiem przez kilka dni lub tygodni może sprzyjać akceptacji, a początkowe grymasy często są elementem nauki jedzenia. Odwracanie głowy, odsuwanie łyżeczki czy utrata zainteresowania jedzeniem mogą świadczyć, że porcja jest wystarczająca.
Artykuł powstał we współpracy z programem edukacyjnym dla rodziców Nestlé FamilyNes.
Ważna informacja: Gdy maluszek przyjdzie na świat, najlepszym dla niego sposobem żywienia jest karmienie piersią. Mleko mamy zapewnia zbilansowaną dietę i chroni przed chorobami. W pełni popieramy zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące wyłącznego karmienia piersią przez pierwsze sześć miesięcy życia dziecka. Po tym okresie należy rozpocząć wprowadzanie żywności uzupełniającej o odpowiedniej wartości odżywczej przy jednoczesnej kontynuacji karmienia piersią do ukończenia przez dziecko 2 lat. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że nie zawsze rodzice mogą karmić swoje dziecko mlekiem mamy. Zachęcamy do skonsultowania się ze specjalistą ochrony zdrowia, który przekaże wskazówki na temat sposobu żywienia dziecka i momentu rozpoczęcia rozszerzania diety.
Jeśli zdecydowaliście, że Wasze dziecko nie będzie karmione piersią, pamiętajcie, że ta decyzja jest trudna do odwrócenia, a niesie ze sobą konsekwencje socjalne i finansowe. Rozpoczęcie częściowego dokarmiania butelką spowoduje zmniejszenie ilości wytwarzanego mleka. Jeśli maluszek jest karmiony piersią, prawidłowe zbilansowanie jadłospisu mamy jest bardzo istotne. Jej zdrowa dieta w czasie ciąży i po porodzie przygotowuje do okresu laktacji i pomaga ją utrzymać. Aby uniknąć ryzyka dla zdrowia, ważne jest, by żywność dla dziecka przygotowywać, stosować i przechowywać zawsze zgodnie z informacją na opakowaniu.
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Nazywam się Michał Stajeski i piszę artykuły na bloga o rodzicach. Moje teksty są poświęcone wyzwaniom, radościom oraz trudnym momentom związanym z wychowywaniem dzieci. Z pasją dzielę się swoimi doświadczeniami, przemyśleniami i poradami, które mogą pomóc innym rodzicom.
